Barbara Bovenberg

Membra Disjecta

Barbara Bovenberg (Rotterdam 1956), heeft na de Grafische School de Opleiding Restauratoren in Amsterdam gevolgd voor boeken en papier.
Vervolgens specialiseerde zij zich bij Ariane Stam (beeldend kunstenaar) en bij Peter Gentenaar (papierkunstenaar). Zij is werkzaam als restaurator van boeken en papier bij het Nationaalarchief in Den Haag.

In haar kunst combineert Barbara Bovenberg een aantal werkvormen waarmee zij veel affiniteit heeft. Door te experimenteren met uiteenlopende materialen is er een werkwijze ontstaan waarin het maken van schilderijen, papier en boeken, apart of gecombineerd wordt toegepast. Dagelijks inspireren haar de traditionele technieken en materialen die zij tegenkomt in haar vak als restaurator. In haar kunstwerken ontstaan vervolgens verassende combinaties door gebruik van deze traditionele werkwijzen en materialen in nieuwe toepassingen.

De afgelopen jaren werkte zij aan haar project Membra Disjecta waarbinnen boeken, papierkunst-objecten en klankbeelden ontstonden. De term Membra Disjecta ("verworpen delen") is afkomstig uit de boekrestauratie waar in het verleden in onbruik geraakte zeekaarten of boekbladen van perkament door de binder opnieuw werden toegepast in de boekconstructie. Barbara Bovenberg maakt een serie flexibele boekbanden en kunstwerken waarbij zij gebruik maakt van reststukken perkament en handgemaakt of beschilderd papier. Sommige zijn veelkleurig en uitbundig terwijl andere door hun
eenvoud stilte suggereren.

In haar serie papierkunstobjecten worden de materialen zijde, vlas en katoen vermalen en als vezels met elkaar verbonden tot nieuwe
papierstructuren. Door de keuze van de gebruikte grondstoffen en door beïnvloeding van het proces ontstaan onbeperkte variaties in vorm, kleur en transparantie. Als gevolg van het verschil in krimpwerking van diverse vezels ontstaan gedifferentieerde, ongelijkmatige oppervlaktestructuren: papierschilderijen maar ook sculpturale vormen. Toevoegingen aan de papierpulp zoals bijvoorbeeld as, zand of zelfs bladgoud beïnvloeden de vorm en de breking van het licht op het materiaal. Soms lijkt het een huid of de cocon van een insect.

In het werk van Barbara Bovenberg komt de inspiratie tot uitdrukking van haar reizen door diverse woestijngebieden en canyons waar sporen van uiteenlopende culturen zichtbaar zijn. Met hun combinatie van natuurlijke kleuren en textuur doen de objecten denken aan eenvoudige rotstekeningen of primitieve bouwwerken.

Rob Streevelaar, Redactuur Tortuca, tijdschrift voor literatuur en beeldende kunst

Membra Disjecta [english]

Following her studies at the Graphic School, Barbara Bovenberg (Rotterdam 1956) continued at the Institute for Restoration (Opleiding Restauratoren), both in Amsterdam. She futher studied art with Ariane Stam and paper with Peter Gentenaar. She currently works as a restorer of books
and paper at the National Archives at the Hague.

As an artist Barbara Bovenberg works with a combination of forms. By experimenting with a wide variety of materials she has developed an approach where the making of artworks, books or paper can be carried out
both individually or in combination. She is continually inspired by traditional techniques and materials encountered as a restorer. In her personal work this leads to surprising combinations through the use of these traditional methods and the development of entirely new processes.

During the las years Barbara has been busy on her project Membra Disjecta in wich books, objects and sounds are brought together. The term Membra
Disjecta ("rejected parts") comes from her experiences in book restoration where in the past craftsman made use of sea-charts, pieces of vellum manuscript and so on for new bindings. She made a series of flexible
bookbindings and art using leftover pieces of vellum, and handpainted paper. Some pieces are multi-coloured and full of vigour whilst others through their simplicity suggest a quiet calmness.

In her series of paper objects original materials, such as silk, flax and cotton are milled together, the fibres forming new sorts of "paper".
Through the selection of materials and by influencing the making process, a veriety of forms, colours and translucency can occur. Because the fibres of the different materials react in various ways varied surfaces and
textures are formed resulting in paperworks in wich unusual and distinctive characteristics are developed. The addition of other materials to the pulp during the making, as for example, sand, or even goldleaf, can make for changes in the structure or in the effect of light absorbtion or reflection. Some pieces may give the appearance of an animal skin or an insect cocoon.

These artworks have been largely inspired by Barbara Bovenbergs journeys through desert areas and canyons, where traces of lost cultures may be found. With their bringing together of natural colours and textures these objects recall the simple but beautiful primitive rock paintings and early forms of building.

Rob Streevelaar, Aditor Tortuca, magazine for literature and arts. Translation by Jeff Clements